فواید ورزش درمانی در درمان کمر درد و دیسک کمر
*فواید ورزش درمانی در درمان کمر درد :
ورزش درمانی باعث درمان انواع مختلف کمر درد می شود ورزش تاثیرات مختلفی روی اعضاء بدن می گذارد که این تاثیرات دارای فواید درمانی زیادی هستند و به این شکل باعث درمان علتهای اصلی کمردرد می گردد. اکنون به تعدادی از تاثیرات درمانی ورزش اشاره می کنیم.
1_ ورزش منظم، باعث کاهش وزن افراد چاق و رسیدن به وزن متناسب می شود این موضوع فشار وارد بر کمر را کم کرده و باعث درمان کمر دردهایی میشود که به خاطر اضافه وزن ایجاد شده اند.
2_ ورزش باعث بیشتر شدن انعطاف بدنی می گردد انعطاف بدنی، توانایی حرکات در جهات مختلف را افزایش می دهد و کمر دردهای حاصل از خشکی کمر را درمان می کند.
3_ به وسیله ورزشهای مخصوص می توان عضلات شکم و کمر را تقویت کرد عضلات قوی از ستون فقرات محافظت می کنند و از آسیب دیدگی آن جلوگیری می نمایند عظلات نیرومند می توانند از دیسکهای آسیب دیده حفاظت کنند و کمر دردهای حاصل از صدمات دیسک را درمان نمایند.
آموزش روش صحیح نرمشها جهت درمان کمر درد :
1_ پیاده روی و دویدن آرام: پیاده روی باعث کاهش وزن می شود و میتوان گفت بهترین ورزش جهت کم کردن وزن، پیاده روی یا دویدن آرام می باشد پیاده روی علاوه بر کاهش وزن باعث پیشگیری از گسترش پوکی استخوان می شود.
پیاده روی در فضای باز و محیطی آرام و نشاط بخش باعث درمان افسردگی و ناراحتی روانی و کمر درد های حاصل از این ناراحتی می شود.
روش انجام: پیاده روی را از مقدار کم (پنج دقیقه در روز) شروع کرده و اندک اندک آن را زیاد کنید و به نیم ساعت در روز برسانید. مقدار پیاده روی برای کاهش وزن باید از 20 دقیقه بیشتر باشد.
پیاده روی باید با سرعتی متوسط انجام گیرد برای بدست آوردن سرعت پیاده روی باید از ضربان قلب استفاده کنید، برای این کار نبض خود را رد حین پیاده روی بشمارید سپس با استفاده از فرمول زیر سرعت پیاده روی را بدست آورید (تعداد نبض در یک دقیقه در حالت پیاده روی = سن -180) اگر نبض شما کمتر می زند، سرعت خود را بالا ببرید و اگر نبض شما سریعتر می زند، باید سرعت پیاده روی را کمتر کنید.
2_ شنا و انجام حرکات در آب: شنا یکی از ورزشهای مفید برای بسیاری از کمردردها می باشد فشار آب روی عضلات بدن باعث قوی و مستحکم شدن آنها می شود آب باعث کاهش وزن بدن می گردد و فشار وارد بر ستون فقرات کم می شود از طرفی آب در برابر حرکات بدن مقاومت می کند و انجام حرکات نیاز به قدرت بیشتری دارند.
روش انجام: ابتدا به طور آرام وارد قسمت کم عمق استخر شوید و از شیرجه زدن و جهش در آب خودداری کنید سپس به طور آرام در آب قدم بزنید بعد به طرف پشت و از سمت چپ و راست در آب قدم بزنید و بعد از آن سعی کنید از جلو و سپس از پشت روی آب دراز بکشید.
3_ انجام حرکات روی صندلی: حرکت اول:روی صندلی بنشینید و بدن را به سمت جلو خم کنید هنگام خم شدن به سمت جلو عضلات خود را راحت قرار دهید و شانه ها را به سمت جلو آزاد کنید و اجازه دهید دستان شما به طرف پایین کشیده شوند 5 ثانیه در این حالت قرار بگیرید، سپس به حالت اول بر گردید و 5 ثانیه صبر کنید، این حرکت را سه بار تکرار کنید
حرکت دوم: روی صندلی نشسته و یک زانوی خود را به بغل بگیرید و 10 ثانیه صبر کنید، سپس زانوی دیگر را در بغل گرفته و 10 ثانیه صبر کنید این حرکت را پنج بار تکرار کنید.
4_ انجام حرکات به حالت دراز کش: حرکت اول: به پشت روی زمین دراز بکشید و سپس زانوهای خود را توی شکم خود جمع نمائید و با دستهای خود دور زانوها را قلاب کرده و زانوها را به طور کامل به شکم بچسبانید 10 ثانیه در این حالت باقی بمانید و سپس به آرامی پاها را رها کرده و روی زمین بگذارید و این حرکت را 3 مرتبه انجام دهید (انجام این حرکت در هنگام کمر درد اشکالی ندارد).
حرکت دوم: به پشت روی زمین دراز بکشید اکنون دستهای خود را به حالت کشیده در بالای سر خود قرار دهید و سعی کنید بدن خود را بکشید (مثل اینکه می خواهید خود را چند سانتی متر بلندتر کنید) در این حالت عضلات شما کشیده می شود و قوس کمر شما بیشتر می شود به طوری که احساس می کنید تنها پاشنه های پا و بالای کمر شما روی زمین است 10 ثانیه در این حالت باقی بمانید سپس 10 ثانیه به حالت دراز کش استراحت کنید این حرکت را 3 مرتبه تکرار کنید ( این حرکت برای افرادی که قوس کمرشان کم شده است و یا دیسکهای یا مهره های آنها فشرده است مفید است).
حرکت سوم: به پشت روی زمین دراز بکشید و پاهای خود را صاف و کشیده روی زمین قرار دهید اکنون پای راست خود را از زمین بلند کنید و 10 ثانیه آن را بالاتر از زمین قرار دهید سپس پای راست را روی زمین قرار داده و پس از 3 ثانیه استراحت پای چپ را بلند کنید و 10 ثانیه آنرا بالا نگهدارید سپس 3 ثانیه استراحت کرده و حرکت را از اول شروع کنید این حرکت را 3 بار تکرار کنید (انجام این حرکت باعث تقویت عضلات شکم و پاها می شود و انجام آن در زمان کمر درد).
- راههای درمان بیرون زدگی و پارگی دیسک کمر کدام است؟
اگر بیمار به موقع مراجعه کند و هنوز بیماری خیلی پیشرفت نکرده باشد، در اکثر این بیماران با دادن داروهای شلکننده و ضد التهاب، مراحل حاد برطرف میشود.
مرحله بعدی درمان، انجام فیزیوتراپی میباشد. متعاقب آن با تقویت عضلات اطراف ستون فقرات به وسیله ورزش یا تحریکات الکتریکی، بار و فشار وارده به ستون فقرات را کم میکنیم تا مشکل بیماری کاهش یابد. ولی اگر بیماری دیسک کمر در مراحل پیشرفته باشد و فرد دچار پارگی و بیرون زدگی و فشار روی ریشه عصبی شده باشد، در این مرحله نمیتوان از روشهای ذکر شده استفاده کرد. به عبارتی هر کدام از روشهای درمانی، زمان و مورد خاصی باید داشته باشند تا نتیجه مطلوب گرفته شود؛ به طور مثال زمانی که دیسک به ریشه عصبی فشار میآورد، ممکن است فیزیوتراپی و ورزش کردن باعث تشدید درد و حتی علایم عصبی و فلجهای مختلفی شود، بنابراین در این مرحله حتما باید از عمل جراحی استفاده کرد.
- آیا بعد از درمان دیسک کمر، امکان عود مجدد وجود دارد؟
در تمام روشهای درمانی دیسک کمر، امکان عود مجدد وجود دارد، ولی معمولاً عودها در سطوح بالاتر و پایینتر دیسک درمان شده ی قبلی اتفاق میافتد. البته گاهی ممکن است در همان سطح قبلی هم اتفاق بیفتد. اگر بیمار مراحل درمان را به خوبی انجام دهد و ورزشهایی را که برایش تجویز شده ادامه دهد و وزن خود را نیز کاهش دهد، ممکن است تا آخر عمر هیچ مشکل برایش پیش نیاید، ولی اگر مراحل درمانی را کامل انجام ندهد، امکان عود مجدد وجود دارد. در روشهای جراحی هم به همین ترتیب میباشد. وقتی بیمار عمل میشود، به او توصیه میشود که به تقویت عضلات بپردازد و در کنار تقویت عضلات فیزیوتراپی را هم ادامه بدهد. نباید وزنههای سنگین را بلند کند و کارهای اشتباهی را که قبلا انجام میداده تکرار کند. در غیر این صورت ممکن است در همان سطح اولیه و یا سطوح دیگر دچار در رفتگی دیسک شود. روشهای عمل جراحی نیز متفاوت است و از عملهای کوچک و بسته تا عملهای باز و بزرگ انجام می شود.
به عنوان مثال اگر سطح در رفته فقط یک سطح باشد و بیمار لاغر باشد و میزان در رفتگی نیز کم باشد، در این موقع از روشهای عمل بسته میتوان استفاده کرد. اگر کمی شدیدتر باشد، از روشهای میکروسکوپی استفاده میکنیم و اگر خیلی شدید باشد و چندین سطح را گرفتار کرده باشد و بیمار چاق نیز باشد، ناچارا باید از روشهای باز و وسیع استفاده شود.
چگونگی درمان و نوع عمل توسط پزشک تشخیص داده می شود و برای هر بیمار، عمل جراحی متناسب با شرایط وی در نظر گرفته میشود.
- عدم درمان به موقع دیسک کمر چه عواقبی ممکن داشته باشد؟
عدم درمان به موقع دیسک کمر باعث بدتر شدن وضعیت بیمار خواهد شد و درد بیمار را تشدید خواهد کرد. ممکن است به خاطر یک عمل کوچک، مجبور شویم عملهای بزرگتری را انجام دهیم و حتی ممکن است باعث تخریب دیسک و تخریب خود مهره و سرخوردگی مهره شود و در نتیجه مجبور شویم که از یک عمل کاملا وسیع، با کار گذاشتن پلاتین و وسایل خاص فلزی در کمر بیمار استفاده کنیم. عدم درمان به موقع ممکن است باعث عوارضی مانند بیحسهای دائمی یا اختلالات حرکتی شود که این عوارض باعث افتادگی پا و کشیدن و لنگی پا خواهد شد.
همچنین عدم درمان به موقع ممکن است باعث ایجاد مشکلات ادراری و مثانهای شود و یا مشکلات اسفنکتر مقعد به وجود بیاورد و بیمار نتواند ادرار و مدفوع خود را نگه دارد. این مشکلات در آقایان باعث ایجاد ناتوانیهای جنسی هم میشود. به علت این که اعصاب مانند دیگر نسوج و پوست قابل ترمیم نمیباشند و اگر صدمه ای به آنها برسد، دیگر به حالت اولیه بر نمیگردند، بنابراین قبل از صدمه شدید، باید حتما نسبت به درمان اقدام کرد.
- در درمان این بیماران با چه مشکلاتی مواجه هستید؟
خوشبختانه اکنون در درمان این بیماران با مشکل خاصی مواجه نیستیم و بسیاری از امکانات و وسایل، چه تشخیصی و چه زمانی، موجود میباشد. حتی یک سری امکانات قابل حمل و نقل وجود دارد که برای بعضی از بیماران، که نیاز به یک سری وسایل خاص دارند، توسط شرکتها و تکنسینهای آنها فراهم میشود.
- توصیه کلی شما به افراد مبتلا و دیگر افراد کدام است؟
بهترین توصیه این است که پیشگیری بهتر از درمان میباشد. پس در مرحله اول باید سعی کنیم که اصلا مبتلا به این بیماری نشویم. میبایستی در این ارتباط تمام مواردی که باعث پیشگیری از ایجاد این بیماری میشود را رعایت کنیم؛ از جمله ورزش کردن، کاهش وزن، عدم بلند کردن اجسام سنگین و هول دادن اجسامی مانند اتومبیل یا بلند کردن اتومبیل.
ورزش ملایم روزانه داشته باشیم تا بدنمان همیشه در فرم ایدهال قرار گیرد و عضلات وضعیت طبیعی را حفظ نمایند و استخوانها دچار پوکی نشوند.
همچنین باید تغذیه مناسبی داشته باشیم (تغذیه مناسب به معنی زیاد خوردن نیست، بلکه به معنی درست خوردن میباشد). از میوهجات و سبزیجات و لبنیات حتماً در وعدههای غذایی استفاده کنیم. در معرض نور خورشید به مقدار لازم قرار گیریم. درست بنشینیم یا بخوابیم یا راه برویم؛ مثلا موقع مطالعه، پشت میز و صندلی قرار بگیریم و اگر میخواهیم تلویزیون نگاه کنیم، لم ندهیم یا کج نشویم و یا در تخت خواب و به حالت نیم خیز مطالعه نکنیم. رعایت این موارد باعث میشود فشار بر روی دیسکهای مختلف از جمله دیسک کمر، دیسک گردن و سایر قسمتها، وارد نشود.
برای درمان حتما به موقع اقدام شود، و پزشک طرف مشاوره، فردی باشد که تبحر و اطلاعات کافی داشته باشد. البته به یاد داشته باشید که تنها علت کمردرد، دیسک کمر نمیباشد و کمر درد علل بسیار متفاوتی دارد و بر حسب مورد، باید بیماران درمان شوند.
ممکن است علتهای درد کمر، مشکلات تغذیهای و متابولیکی مانند بیماری دیابت، نقرس یا تمام بیماریهای التهابی و عفونی و حتی بدخیمیها باشند. بنابراین در صورت بروز کمر درد حتما به پزشک مراجعه کنید تا بر حسب مورد خاص، کمردرد درمان شود.
گروهی از بیماران، اظهار مینمایند که نگران فلجی شدن بعد از عمل جراحی هستند، بنابراین باید گفت که به هیچ وجه به اظهارات ناآگاهانه و غیر علمی اطرافیان توجه نکنند و مطمئن باشند چنان چه برای درمان این بیماری به موقع اقدام کنند، امکان فلجی وجود ندارد. اصولا با پیشرفتهایی که در علم پزشکی انجام گرفته (پیشرفتهای تشخیصی و درمانی)، اصلا فلج بعد از عمل پیش نمیآید و به هیچوجه نباید نگران باشند. ولی اگر خیلی دیر به پزشک مراجعه کنند، امکان آسیب جدی به ریشههای عصبی در اثر بیرون زدگیها و پاره شدگیها وجود خواهد داشت و ممکن است علایمی مثل افتادگی پا و لنگی پا برایشان ایجاد شود. البته قابل ذکر است چنان چه بیماری افتادگی و لنگی پا و حالت فلج ایجاد شود، مسلما نباید این انتظار باشد که بعد از عمل کاملاً سالم شوند و مانند بقیه افراد راه برود.
بهطور کلی باید گفت: دیسک کمر بیماری ای نیست که افراد نگران شوند و چنان چه به موقع درمان گردد، حتماً از سلامتی کامل برخوردار خواهند شد.