بیوپسی یا نمونه برداری از استخوان چیست
بیوپسی Biopsy به معنای گرفتن یک نمونه از بافت یک موجود زنده است. در بیوپسی یا نمونه برداری از استخوان پزشک معالج تکه کوچکی از استخوان را از بدن بیمار خارج کرده و آن را برای بررسی به آزمایشگاه پاتولوژی میفرستد.
نمونه برداری از استخوان معمولا به این دلیل انجام میشود که پزشک در بررسی های خود به این نتیجه میرسد که در بافت استخوان تغییراتی ایجاد شده ولی دقیقا نمیداند این تغییرات چیست.
شایعترین این حالات وجود تومورهای استخوان است. بطور مثال در تصاویر رادیوگرافی که از بیمار تهیه شده تغییراتی را در شکل یکی از استخوان های بدن وی دیده و متوجه میشود که بیمار مبتلا به تومور استخوان است ولی بررسی های تصویربرداری حتی بررسی های پیشرفته ای مانند سی تی اسکن و یا ام آر آی و یا آزمایشات پاراکلینیکی نتوانسته اند نوع تومور را مشخص کنند. در بسیاری از موارد مشخص کردن دقیق نوع تومور و سلول های تشکیل دهنده آن ضروری است چون نوع درمان برحسب نوع تومور متفاوت است. در این موارد باید با انجام بیوپسی یا نمونه برداری از استخوان نوع تومور مشخص شود.
در بعضی بیماری های متابولیک یا مادرزادی استخوان و یا بعضی عفونت ها هم ممکن است نیاز به بیوپسی یا نمونه برداری از استخوان ضروری باشد.
بیوپسی چگونه انجام میشود
نمونه برداری از استخوان به دو روش بسته یا باز انجام میشود. در بیوپسی بسته Close biopsy که معمولا بصورت سرپایی و در کلینیک انجام میشود ابتدا بیمار بر روی تخت معاینه در وضعیت مناسب دراز میکشد. سپس لباس محلی که باید از استخوان آن بیوپسی تهیه شود کنار زده شده و پوست آن محل با محلول های ضد عفونی تمیز و استریل میشود. پس از آن پزشک با تزریق یک ماده بیحس کننده پوست و بافت های زیر پوستی را بیحس میکند.
در مرحله بعد یک شکاف کوچک بر روی پوست داده شده و یک سوزن کلفت از طریق آن شکاف به زیر پوست فرستاده شده و تا روی استخوان مربوطه برده میشود. با فشار دست پزشک، سوزن به درون استخوان رفته و تکه ای از استخوان درون لوله آن گیر میکند. سپس پزشک سوزن را خارج کرده و تکه استخوان درون آن را بیرون میاورد و درون محلول نگهدارنده خاصی میگذارد. اطلاعات مربوط به بیمار بر روی ظرف حاوی محلول نوشته شده و هرماه با درخواست پزشک و شرح یافته های بالینی و پاراکلینیکی به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده میشود. محل شکاف بخیه و سپس پانسمان میشود.
در بعضی موارد وارد کردن سوزن به محلی از استخوان که باید نمونه از آنجا تهیه شود مشکل است. در این موارد ممکن است نمونه برداری با هدایت فلوروسکوپ و یا سی تی اسکن انجام شود. در این روش پزشک محل ضایعه استخوانی را بر روی مانیتور دستگاه فلوروسکوپ یا سی تی اسکن میبیند و سوزن بیوپسی را دقیقا در محل ضایعه وارد میکند.
نمونه برداری باز در مواردی انجام میشود که به دلایلی نمیتوان از روش بسته استفاده کرد. این روش که مانند یک عمل جراحی تمام عیار است در اطاق عمل انجام میشود و نیاز به بیهوشی عمومی و یا بیحسی منطقه ای وجود دارد.
در صورتی که حدس زده میشود مشکل استخوانی نیاز به جراحی خواهد داشت، نمونه برداری از استخوان باید به توسط همان جراحی انجام شود که در نهایت بیمار را جراحی خواهد کرد.
نمونه بدست آمده در آزمایشگاه پاتولوژی یا آسیب شناسی به توسط متخصص پاتولوژیست و یا آسیب شناس بررسی میشود. برای این کار معمولا نمونه به توسط تیغه های مخصوصی بریده شده و از آن لایه های ظریفی جدا میشود. این لایه ها در زیر میکروسکوپ به دقت بررسی شده و نوع سلول هایی که در استخوان وجود دارند مشخص میشود. گزارش بررسی آسیب شناسی برای پزشک معالج ارسال میگردد.