شکستگی ها از چه راه هایی ایجاد میشوند و استخوان چگونه شکسته میشود

 

شکستگی ها از چه راه هایی ایجاد میشوند. استخوان چگونه شکسته میشود

 

 

 

 

شکستگی استخوان به سه طریق ایجاد میشود: وارد شدن ضربه شدید به اندام، وارد شدن ضربه خفیف به استخوان ضعیف شده و استفاده بیش از حد تحمل از اندام. در زیر به توضیح هر کدام از آنها میپردازیم

 

وارد شدن ضربه شدید به اندام

 معمول ترین علت شکسته شدن یک استخوان وارد شدن ضربه شدید به اندام است. در طول فعالیتهای روزمره، اندام ها و به دنبال آن استخوان های آن اندام ها در معرض فشارهای بیرونی و ضرباتی قرار میگیرند که البته در حدی نیستند که موجب آسیب رساندن به استخوان شوند. به بیان دیگر استخوان میتواند در مقابل آن نیروها مقاومت کرده و تغییر شکل ندهد. حالا اگر شدت این ضربات و نیروها بیش از حد تحمل استخوان باشد شکستگی ایجاد میشود. توجه داشته باشید که این نوع شکستگی در استخوانی ایجاد میشود که تا قبل از زمان حادثه سالم بوده است.

 

گاهی ضربه ای که موجب شدکستگی میشود بصورت برخورد مستقیم یک جسم سخت به اندام است، مثل برخورد چکش به انگشت در کسی که در حال کوبیدن یک میخ با چکش است و یا اصابت ضربه یک چوبدستی به ساعد در حین یک نزاع . گاهی ضربه بصورت برخورد شدید اندام به یک مانع سخت است مانند زمین خوردن روی آرنج خم شده که میتواند موجب شکستگی استخوان اولکرانون در ناحیه آرنج شود.

 

مکانیسم دیگری که شایعتر است و موجب شکستگی استخوان میشود وضعیتی است که در آن، محل اعمال نیرو به اندام با محل شکستگی فاصله دارد، به بیان دیگر وارد شدن نیرو در یک محل، بصورت غیر مستقیم موجب شکستگی استخوان در ناحیه ای دیگر میشود. بطور مثال وقتی فردی در حال زمین خوردن است بطور غیر ارادی دستهای خود را به جلو میاورد تا مانع زمین خوردن خود یا حداقل آسیب دیدن سر و صورت خود شود. در این حال معمولا اولین جایی که به زمین برخورد میکند کف دست است. با این وجود ممکن است نه در کف دست بلکه در ناحیه بازو ایجاد شود. مثالی دیگر برای این وضعیت وقتی است که در حال دویدن پا پیچ میخورد و این پیچ خوردن میتوان به علت چرخش شدید استخوان ساق موجب شکستگی در استخوان های درشت نی یا نازک نی شود.

 

ضربه خفیف به استخوان ضعیف

در مکانیسم دوم شکستگی، نیرویی که به استخوان وارد میشود زیاد نیست ولی به علت ضعیف شدن استخوان همین نیروی کم موجب شکستگی میشود. در واقع نیرویی که موجب این شکستگی میشود در حدی است که نمیتواند به یک استخوان سالم آسیب برساند ولی در یک استخوان مریض و ضعیف شده ایجاد شکستگی میکند. گاهی اوقات استخوان بقدری ضعیف میشود که حتی بدون وارد شدن ضربه ای به آن دچار شکستگی میشود.

شایعترین مثال این وضعیت، استئوپروز یا پوکی استخوان است . در این بیماری که در سنین بالا بخصوص در خانمهای مسن شایع است، استخوان میتواند آنقدر ضعیف شود که بر اثر ضربه خفیفی شکسته شود. به این شکستگی ها Insufficiency fracture میگویند.

مثال دیگر آن موقعی است که استخوان به علت وجود یک تومور یا عفونت ضعیف شده و سختی خود را در آن ناحیه از دست میدهد. در این حال اگر ضربه خفیفی هم به این ناحیه وارد شود میتواند موجب شکستگی استخوان در همان ناحیه تومور شود. به این دسته از شکستگی ها، شکستگی پاتولوژیک Pathological fracture یا مرضی میگویند.

 

استفاده بیش از حد از اندام ( شکستگی استرسی Stress fracture یا Fatigue fracture )

 مکانیسم سوم شکستگی، استفاده بیش از حد از اندام است. در این حالات ضربات وارده به استخوان نیروی متوسطی دارند. این نیروها آنقدر قوی نیستند که بتوانند به تنهایی موجب شکستگی استخوان شوند ولی  ممکن است به علت تکرار زیاد بالاخره به مقاومت استخوان غلبه کرده و آنرا بشکنند.

وقتی که یک سیم فلزی را با دست خم میکنبم تغییر شکل میدهد. میتوانیم با دست دوباره آنرا به شکل اول خود برگردانیم. اگر این کار را چند بار تکرار کنیم سیم پاره میشود. در اصطلاح میگویند فلز سیم دچار خستگی شده است. نام این نوع شکستگی Fatigue fracture هم از این پدیده گرفته شده است. این شکستگی ها معمولا مویی هستند.

 

در ورزشکارانی که یک حرکت ضربه ای را بطور مکرر انجام میدهند (مثلا ضربه زدن مکرر با کنار پا به اجسام سخت در ورزشهای رزمی) و یا در کسانی که بطور مرتب رژه نظامی میروند ممکن است این نوع شکستگی دیده شود. به این نوع شکستگی، شکستگی استرسی هم میگویند چون به علت استرس وارده به استخوان ایجاد میشود. اغلب این شکستگی ها در اندام تحتانی به وقوع میپیوندند و شایعترین محل ایجاد آن کف پا، استخوان های نازک نی، درشت نی و گردن استخوان ران است.